Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chất vấn
Một là việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công tác xây dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia.
Hai là việc tiếp nhận, tiếp cận thông tin và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
Đặt vấn đề chất vấn tại hội trường, đại biểu Quốc hội Lê Thị Song An cho biết, gần đây tình hình tội phạm công nghệ cao, lừa đảo chiếm đoạt tài khoản, giả mạo tin nhắn các ngân hàng qua mạng có chiều hướng gia tăng diễn biến phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn. Một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu đồng bộ. Công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực như an ninh mạng, tài chính, ngân hàng, đất đai, công chứng còn sơ hở, thiếu sót, chưa có sự phối hợp chặt chẽ
Vấn đề thứ hai, trong thời gian qua, Bộ có nhiều giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên mặt trận phòng, chống tin giả, thông tin xấu độc trên mạng. Tuy nhiên, việc ngăn chặn, xử lý có lúc còn chậm tạo cơ hội cho tin giả tồn tại và phát tán rộng, gây hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế, an ninh trật tự, quyền lợi và lợi ích của những tổ chức, cá nhân. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ với vai trò, trách nhiệm của mình, Bộ Trưởng đã có giải pháp gì để giải quyết vấn đề?
Đặc biệt vấn đề thứ 3: việc quản lý các thuê bao đầu số của nhà mạng công tác kiểm tra, quản lý các trang mạng, trang thông tin điện tử và các nền tảng trực tuyến. Việc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật trên các trang thông tin điện tử. Việc thu thập, mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân… nhận được nhiều câu hỏi và ý kiến tranh luận từ các Đại biểu Quốc hội
Đại biểu Lê Thị Song An – Đoàn ĐBQH tỉnh Long An
Trả lời đại biểu Lê Thị Song An về thực trạng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cờ bạc qua mạng xu hướng gia tăng, nguyên nhân và giải pháp, Bộ trưởng Hùng cho rằng đây là vấn đề không chỉ ở Việt Nam mà có ở hầu hết quốc gia. Các đối tượng sử dụng rất nhiều phương tiện, trong đó có điện thoại và trang web. Thời gian qua, Bộ đã hoàn thiện văn bản, định nghĩa các hành vi, quy định, quy trình xử lý hành chính, mức phạt và cơ chế chuyển công an xử lý hình sự.
Bộ đã công khai các đầu số điện thoại, trang web để tiếp nhận phản ánh của người dân về hoạt động vi phạm; phát triển công cụ, công nghệ quản lý không gian mạng. Năm 2020, Bộ đã rà quét, ngăn chặn 1.700 trang web có dấu hiệu lừa đảo, nếu không sẽ có 3,1 triệu người truy cập và xác xuất lừa đảo là rất lớn.
Đối với sim rác, Bộ đang tập trung xử lý vì đây là công cụ phục vụ lừa đảo. Tất cả thuê bao không có đầy đủ thông tin sẽ bị xóa khỏi hệ thống. Năm 2018, cả nước còn 22 triệu thuê bao không có thông tin đầy đủ, chúng ta đã cương quyết xử lý và đến nay không còn.
Về việc kiểm soát thông tin đăng ký, Bộ đã có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, các nhà mạng đang đối soát. Thủ tướng cũng chỉ đạo trong năm nay và muộn nhất 2023 phải đảm bảo dữ liệu chính xác.
Về việc một người đăng ký nhiều sim, sim không chính chủ, ông Hùng cho biết đây cũng là vấn đề cần xử lý. Làm xong việc này sẽ xử lý được đáng kể tình trạng lừa đảo, cuộc gọi rác.
Đại biểu Tạ Minh Tâm cũng nêu vấn đề, hiện có hàng trăm triệu tài khoản tham gia các nền tảng trực tuyến nước ngoài cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, trong đó ba mạng xã hội phổ biến nhất có 175 triệu tài khoản. Với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ như hiện nay, việc thu thập, quản lý, sử dụng thông tin, dữ liệu người dùng của các nền tảng trực tuyến là không thể xem nhẹ. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp về vấn đề này?
Đại biểu Tạ Minh Tâm – Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang đặt vấn đề Bảo vệ thông tin người dùn trên nền tảng trực tuyến?
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay mạng xã hội kinh doanh trên dữ liệu cá nhân nên thu thập dữ liệu cá nhân. Cách đây ba năm, tại diễn đàn Quốc hội, ông từng nêu quan điểm phải có mạng xã hội Việt Nam, bởi không thể bỏ nền tảng này được.
Năm 2009, tất cả nền tảng mạng xã hội Việt Nam có chưa đến 40 triệu tài khoản, đến nay các mạng xã hội Việt Nam lớn nhất có 130 triệu tài khoản, tương đương với số người dùng Facebook và YouTube cộng lại. “Đây cũng là giải pháp giữ lại dữ liệu của người Việt Nam tại Việt Nam”, Bộ trưởng nói.
Thời gian tới, các cơ quan sẽ ban hành nghị định và tiến tới xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo hành lang pháp lý vững chắc. “Các nước ý thức rất rõ vấn đề này nên khung phạt vi phạm rất cao, có khi lên đến hàng tỷ USD với doanh nghiệp kinh doanh thu thập dữ liệu cá nhân; mức phạt tù có khi lến đến 10 năm”, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Bộ Công An Tô Lâm tham gia trả lời chất vấn
Tham gia trả lời chất vấn, Bộ trưởng Công an Tô Lâm nhìn nhận tình trạng thu thập, mua bán trái phép dữ liệu cá nhân, là thực trạng nhức nhối. Bộ Công an kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế đặc thù đối với bảo vệ dữ liệu cá nhân; đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm cho ý kiến về dự thảo nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Các bộ, ngành, địa phương cần chủ động đầu tư trang thiết bị, cơ sở hạ tầng bảo vệ, lưu trữ dữ liệu, thông tin; xây dựng chiến lược đảm bảo an ninh mạng. Không riêng Bộ Công an mà các cơ quan liên quan đến bảo vệ dữ liệu cần tích cực phối hợp quốc tế trong lĩnh vực này.
Bộ trưởng Công an nói sẽ đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ về an toàn, an ninh mạng; hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành, hành lang pháp lý về an ninh mạng; nâng cao trình độ năng lực, trang bị hiện đại cho lực lượng đảm bảo an ninh mạng…
Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đinh Công Sỹ đề nghị Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cho biết giải pháp xử lý tình trạng mua bán dữ liệu thông tin cá nhân gây phiền hà cho người dân.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dữ liệu cá nhân là “tài sản cá nhân” và mỗi người dân phải bảo vệ. Vừa qua, người dân khá dễ dãi khi cung cấp thông tin cho người lạ. Chẳng hạn, khi đi mua kính họ đề nghị cung cấp thông tin thì cũng cho số điện thoại, trong khi lẽ ra họ phải đưa hợp đồng về thu thập thông tin và cần được sự đồng ý từ khách hàng.
Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thanh tra toàn diện các nhà mạng trong năm nay về thu thập dữ liệu người dân, sau đó tới hệ thống bưu chính, mạng xã hội. Ngoài việc ban hành nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, ông Hùng cho rằng chế tài xử lý cần cao hơn để mang tính răn đe. Ông đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh về mức phạt doanh nghiệp vi phạm trong thu thập dữ liệu cá nhân trên tỷ lệ doanh thu, chứ không phải số tuyệt đối.
Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên đặt vấn đề cam kết của Bộ trưởng với địa biểu và cử tri trong giải quyết thông tin xấu độc trên không gian mạng
Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên cũng có ý kiến đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp nào triệt để và căn cơ nhất xử lý thông tin độc, xấu trên không gian mạng khi lực lượng của ngành thông tin truyền thông thì mỏng, mà chúng ta có hàng chục triệu tài khoản trên các mạng xã hội, trong đó nhiều tài khoản có địa chỉ ở nước ngoài?
Đồng thời đại biểu cũng đặt vấn đề việc xử lý các trang thông tin điện tử, các mạng xã hội được “Báo hoá” diễn ra như thế nào, tại sao lại khó khăn như vậy? Bộ trưởng có cam kết gì với đại biểu và cử tri để giải quyết triệt để tình trạng trên?
Đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai cho rằng Bộ Thông tin và Truyền thông chưa quan tâm đúng mức tới quản lý mạng xã hội, khi có vụ, việc mới thanh tra, kiểm tra nên tình trạng “báo hóa mạng xã hội và mạng xã hội thì hóa báo”.
Cơ quan chức năng lúng túng, chậm xử lý những vi phạm như trường hợp của bà Nguyễn Phương Hằng thường xuyên đưa tin không kiểm chứng, có lời lẽ xúc phạm đến uy tín, danh dự của nhiều tổ chức, cá nhân. “Bộ trưởng cho biết nguyên nhân, trách nhiệm trong vấn đề này?”, ông Hoàng Anh chất vấn.
Đại biểu Lê Hoàng Anh – Đoà ĐBQH tỉnh Gia Lai đặt vấn đề chậm xử lý liên quan tới trường hợp bà Nguyễn Phương Hằng?
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, Bộ lúc nào cũng coi thể chế là số 1. Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề thể chế đi sau, như xử lý vụ livestream của bà Phương Hằng. Thời điểm đó chưa có quy định pháp luật quản lý hành vi livestream thế nào. Sau khi rà soát, cơ quan chức năng đã hai lần xử phạt hành chính và công an đã xử lý hình sự.
Về giải pháp, Bộ trưởng Hùng cho hay Bộ đã sửa đổi Nghị định 72 và đã trình Thủ tướng, có thể ban hành cuối năm nay. Trong đó, Chính phủ bổ sung quy định xử lý hình thức livestream trên mạng, như chỉ những người đích danh trên môi trường số mới được livetream, phải cung cấp thông tin thời gian, và nếu bán hàng, có thu nhập thì phải cung cấp thông tin cho cơ quan thuế.
Đại biểu Trình Lam Sinh nêu thực trạng gần đây nhiều người dân nhận được cuộc gọi thông báo mình vi phạm pháp luật, yêu cầu chuyển khoản nộp phạt, nếu không sẽ chuyển cơ quan điều tra.
“Vì sao kẻ xấu lại biết tên tuổi, số điện thoại, nơi làm việc, thậm chí cả chức danh, chức vụ của công dân. Có vẻ bằng cách nào đó thông tin cá nhân của công dân đã bị lộ, lọt và bị kẻ xấu khai thác”, đại biểu nói, cho biết vấn đề này đang gây bức xúc trong nhân dân. Ông đề nghị Bộ trưởng cho biết ý kiến và giải pháp khắc phục?
Đại biểu Trình Lam Sinh – Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang đặt vấn đề: Giải pháp giải quyết tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân
Trả lời câu hỏi của đại biẻu Trình Lam Sinh về các cuộc gọi lừa đảo biết đầy đủ thông tin của người dân nên dễ tin, dễ bị lừa, Bộ Trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết có nguyên nhân kỹ thuật và nguyên nhân phi kỹ thuật. Trong đó nguyên nhân kỹ thuật là một số tổ chức, doanh nghiệp thu nhập thông tin cá nhân chưa đảm bảo an toàn, bị hacker tấn công lấy cắp dữ liệu. Hiện nay trên chợ đen bán dữ liệu Việt Nam theo báo cáo của ngành công an có đến 1.300GB, tính ra hàng tỷ thông tin.
Còn có nguyên nhân phi kỹ thuật, đó là người dân dễ dãi trong việc cung cấp thông tin của cá nhân mình, cũng có một số doanh nghiệp quản lý nội bộ kém để cho nhân viên lấy dữ liệu thông tin của doanh nghiệp bán ra bên ngoài.
Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành một bộ cẩm nang về an toàn thông tin, trong đó có một nội dung quan trọng về cách thức để người dân bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. Hiện nay, Bộ cũng đã xâu dựng một cơ sở dữ liệu về lộ, lọt thông tin thông qua các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế. Hiện nay có 120 triệu thực thể thông tin có thể bị lộ lọt, người dân có thể tra cứu để bình có bị lộ lọt thông tin không.
Bên cạnh đó, một trong những giải pháp rất tốt là yêu cầu các cơ quan nhà nước yêu cầu các doanh nghiệp có chăm sóc khách hàng khi muốn tiếp cận người dân, khách hàng thì làm việc với nhà mạng để hiện tên chứ không hiện số điện thoại. Bên cạnh đó, Bộ phối hợp với Bộ Công an điều tra, xử lý một số vụ mua bán thông tin, dữ liệu cá nhân để răn đe, truyền thông rộng rãi và thanh tra các nhà mạng toàn diện về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân./.
https://thuonggiathitruong.vn/van-de-nong-cu-tri-gui-toi-nganh-thong-tin-truyen-thong/